Charlie Chaplin: Ο Θεμελιωτής της 7ης Τέχνης

"Ο Τσάρλς Σπένσερ Τσάπλιν ο νεότερος (Charles Spencer Chaplin Jr, 16 Απριλίου 1889 - 25 Δεκεμβρίου 1977), γνωστότερος με το υποκοριστικό Τσάρλι, υπήρξε Άγγλος ηθοποιός και σκηνοθέτης, που μεγαλούργησε στις πρώτες δεκαετίες του Χόλυγουντ. Είναι χρονικά η πρώτη παγκόσμια αναγνωρίσιμη φιγούρα της κινηματογραφικής τέχνης, κυρίως μέσω του χαρακτήρα Σαρλό που ενσάρκωνε στις πρώτες ταινίες του.

Οι γονείς του ήταν περιπλανώμενοι ηθοποιοί και ο μικρός Τσάρλι πρωτοεμφανίσθηκε μαζί τους στη σκηνή σε ηλικία 10 ετών. Το 1912 μετέβη στις ΗΠΑ με ένα μουσικό θίασο και εκεί έλαβε μέρος σε διάφορες κωμικές ταινίες. Στο διάστημα 1912 - 1918 αξιοποίησε το ταλέντο του σε πολλές μικρές κωμωδίες του βωβού κινηματογράφου δημιουργώντας τον τύπο του Σαρλό. Ο ίδιος όχι μόνο πρωταγωνιστούσε, αλλά ήταν επίσης ο σεναριογράφος, σκηνοθέτης και συνθέτης της μουσικής των ταινιών του. Η παγκόσμια καταξίωση ήρθε μέσα από τις μεγάλου μήκους ταινίες του, όπως οι Μοντέρνοι Καιροί, Ο Μεγάλος Δικτάτωρ, Τα Φώτα της Πόλης, Ο κύριος Βερντού και άλλες, που τον κατέταξαν ανάμεσα στους σημαντικότερους δημιουργούς της έβδομης τέχνης.

Το 1952, στο απόγειο του Ψυχρού Πολέμου και της Μαύρης Λίστας, έπεσε σε δυσμένεια λόγω των αριστερών πολιτικών φρονημάτων του. Ενώ βρισκόταν στο Λονδίνο για μία πρεμιέρα, πληροφορήθηκε ότι το FBI προσπαθούσε να τον κηρύξει ανεπιθύμητο. Τότε εμφανίσθηκε στον Αμερικανό πρέσβη και παρέδωσε οικειοθελώς την άδεια επιστροφής του, δηλώνοντας πως «σε ένα κλίμα που οι προοδευτικοί πολίτες απομονώνονται και καταδιώκονται, λόγω της προπαγάνδας των αντιδραστικών ομάδων και του κίτρινου τύπου, θεωρώ πρακτικά αδύνατο να συνεχίσω εκεί τη δουλειά μου ως κινηματογραφιστής». Έτσι παρέμεινε οριστικά στην Ευρώπη και πιο συγκεκριμένο στο Βεβέ της Ελβετίας. Στην Αμερική επέστρεψε μόνο το 1972 ώστε να παραλάβει το ειδικό Τιμητικό Όσκαρ για τη συνεισφορά του στην έβδομη τέχνη, κερδίζοντας το μεγαλύτερο σε διάρκεια χειροκρότημα της ιστορίας των βραβείων."

Πηγή: Βικιπαίδεια.

8 Αγαπημένες Ταινίες Ανθολογίας:

1921 - The Kid


Ο Σαρλό βρίσκει ένα εγκαταλελειμμένο μωρό και το μεγαλώνει σα να ήταν δικό του παιδί. Ίσως η πιο δραματική και πιο σκληρή ταινία της φιλμογραφίας του απόλυτου καλλιτέχνη. Είναι λίγο άγριο να βλέπεις ένα μικρό παιδί να προσπαθεί να επιβιώσει σε τόσο άθλιες συνθήκες... Αλήθεια ποιος δεν συγκινήθηκε όταν πήγαν να του πάρουν το μικρό οι αστυνομικοί;

1925 - The Gold Rush


Ο Σαρλό παίρνει τα βουνά για να βρει χρυσό, αλλά αυτό που θα βρει πρώτα είναι πείνα και εξαθλίωση... Μια ταινία γεμάτη σκηνές ανθολογίας (η αρκούδα, ο Σαρλό-κοτόπουλο, η καλύβα στο χείλος του γκρεμού...), αλλά η συγκεκριμένη είναι η αγαπημένη μου! Κατά τη γνώμη, πρόκειται για την πιο κωμικοτραγική σκηνή του Chaplin. Βέβαια η πιο γνωστή σκηνή της ταινίας είναι αυτή φυσικά... Ελπίζω τουλάχιστον στις μέρες μας να μη φτάσουμε στο σημείο να πάρουμε κι εμείς τα βουνά προς εύρεση χρυσού... :P

1928 - The Circus


Άλλη αγαπημένη σκηνή είναι και αυτή στο κλουβί του λιονταριού αλλά και το αξέχαστο ελεύθερο ακροβατικό!!! Είναι ίσως η πιο "ανάλαφρη" ταινία απ΄τις 8, αλλά φυσικά δεν της λείπει ούτε το γέλιο, ούτε και η ανθρωπιά που τόσο απλόχερα πρόσφερε ο Chaplin με τις ταινίες του.

1931 - City Lights


Μαζί με το Δικτάτωρ, είναι η πιο αγαπημένη μου ταινία του... Εδώ ο Σαρλό ερωτεύεται μια τυφλή και θα κάνει ότι περνά απ΄το χέρι του για να ξαναβρεί το φως της. Ο συνδυασμός κωμωδίας (π.χ. The Boxing Scene), κοινωνικού δράματος και απόλυτης ανθρωπιάς στο μεγαλείο του. Τα αριστουργηματικά Φώτα της Πόλης του Chaplin, φωτίζουν κάθε ανθρώπινη καρδιά!!!

1936 - Modern Times


Απλά δεν ξανακινηματογραφήθηκε πιο καυστική σάτιρα για την τεχνολογία, για την σταδιακή αντικατάσταση του ανθρώπου από τις μηχανές και για την ανεργία την εποχή του μεγάλου κραχ... Δυστυχώς στις μέρες αυτό το αριστούργημα μοιάζει πιο επίκαιρο από ποτέ λόγω της παγκόσμιας κρίσης. Ας τραγουδήσουμε κι εμείς την Charabia λοιπόν!!! Στην τελική, όλοι γρανάζια του συστήματος είμαστε και ο Chaplin το γνώριζε πολύ καλά...

1940 - The Great Dictator


Το απόλυτο αριστούργημα του Chaplin!!! Μόνο ένας πραγματικός καλλιτέχνης-δημιουργός-άνθρωπος θα τολμούσε να γυρίσει μια τέτοια ταινία (μιλάμε για το 1940...) και ουσιαστικά να κανιβαλίσει την εικόνα του Hitler και γενικότερα το φασισμό εκείνης της εποχής!!! Και φυσικά αυτός ο μοναδικός καλλιτέχνης-δημιουργός-άνθρωπος δεν θα μπορούσε να είναι άλλος απ΄τον Chaplin. Στο τέλος της ταινίας, ο Σαρλό μιλάει για πρώτη φορά και μέσα σε μόλις λίγα λεπτά, τα λέει όλα!!! Αυτή η φωνή της λογικής και του πολιτισμού όμως, δυστυχώς δεν εισακούσθηκε. Λίγα χρόνια αργότερα, ο Chaplin είχε πει πως αν γνώριζε το πραγματικό μέγεθος της ναζιστικής κτηνωδίας, δεν θα τολμούσε να αστειευτεί-σατιρίσει... Κι όμως, έκανε πάρα πολύ καλά, έπραξε όπως όφειλε να πράξει ένας πραγματικά τεράστιος καλλιτέχνης. Tο έργο του φυσικά ενόχλησε τον Hitler (και τον Mussolini) και η προβολή του απαγορεύτηκε σε όλες τις κατεχόμενες χώρες. Πάντως ο ίδιος ο δικτάτορας το είδε 2 φορές (ρε μπας και του άρεσε του πουστάρα;!;!;) και ο Chaplin είχε πει πως θα έδινε τα πάντα για να μάθει πως του φάνηκε (φυσικά δεν έμαθε ποτέ)...

Κυριολεκτικά πρόκειται για ταινία ανθολογίας, αλλά μερικές ακόμα σκηνές που ξεχωρίζουν, μεταξύ άλλων είναι και οι εξής: Στο πολεμικό μέτωπο, η ανάποδη πτήση, τα παιχνιδάκια με την υδρόγειο, η συνάντηση "κορυφής" με τον Napaloni και φυσικά οι αρλουμπολογίες του Hynkel!!!

1947 - Monsieur Verdoux


Για πρώτη φορά η Chaplin υποδύεται τον "κακό", τον κατά συρροή δολοφόνο Verdoux που παντρεύεται εύπορες γυναίκες και μόλις τον συμπεριλαμβάνουν στη διαθήκη τους, τις... παθαίνει ατύχημα!!! Κατά βάθος είναι άλλος ένας απεγνωσμένος "αλήτης" που έχει χάσει τα πάντα εξαιτίας του οικονομικού κραχ και ουσιαστικά ρίχνει τα βέλη του στους πολέμους και γενικότερα στο σύστημα που έχει καταρρεύσει και που για να επιβιώσει καταβροχθίζει τους αδύναμους... Ακριβώς ότι κάνει και ο κύριος Verdoux δηλαδή, μόνο οι αριθμοί αλλάζουν... Όπως λέει και ο ίδιος στο τέλος της ταινίας: "One murder makes a villain, millions a hero. Numbers sanctify".

Σκηνή ανθολογίας είναι και αυτή φυσικά...

1952 - Limelight


Από τις 8 ταινίες, είναι η μόνη που δεν θυμάμαι και τόσο καλά, αλλά έστω από αυτό το λίγο που θυμάμαι, είναι κάτι σαν φόρος τιμής-κύκνειο άσμα για όλους τους πρωτοπόρους καλλιτέχνες της γενιάς του... Άλλωστε δεν ήταν τυχαίο που συμμετείχε και ο Buster Keaton...

Ας θυμηθούμε και το The Spring Song.

ΥΓ: Για ολόκληρη τη φιλμογραφία του, εδώ...

The End